Άγιον Όρος

Σ’ αὐτὸ τὸ βιβλίο, ὁ Ζ. Παπαντωνίου, ζωγράφος καὶ γελοιογράφος, συγγραφέας (µεταξὺ ἄλλων καὶ τοῦ καλύτερου ἑλληνικοῦ ἀναγνωστικοῦ ὅλων τῶν ἐποχῶν), πολιτικὸς καὶ πρῶτος διευθυντὴς τῆς Ἐθνικῆς Πινακοθήκης, µὰ πρωτίστως κριτικὸς τέχνης, περιγράφει τὶς ἐντυπώσεις του ἀπ’ αὐτὸ τὸ ταξίδι καὶ παραλλήλως µᾶς παρουσιάζει τὸ Ὄρος καὶ τὸν ἀνατολικὸ µοναχισµὸ µὲ αἰσθητικὰ κριτήρια. Ἀκριβῶς ἕναν αἰῶνα µετά, ἡ περιγραφὴ ἔχει πλέον καὶ ἱστορικὴ ἀξία, ἀφοῦ ἀποτυπώνει ὄψεις τοῦ µοναστικοῦ βίου ποὺ χάνονται· ρακένδυτοι µοναχοὶ δὲν ὑπάρχουν πλέον, ἐνῷ ἡ τεχνολογία εἰσδύει καὶ µεταβάλλει (ἢ καὶ ἀλλοτριώνει) τὴν καθηµερινὴ ζωὴ τῶν µοναχῶν. Ἡ πρώτη ἔκδοσι ἔγινε τὸ 1934 ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν συγγραφέα, µὲ εἰκονογράφησι τοῦ Εὐθ. Παπαδηµητρίου. Ἡ παροῦσα ἔκδοσι εἶναι πλήρης καὶ πιστή. Ἥσσονες — κυρίως ὀρθογραφικὲς — διορθώσεις ἔγιναν σιωπηρῶς, ἐνῷ οἱ ἐλάχιστες παρεµβάσεις σηµειώνονται στὸ ὑπόµνηµα ποὺ παρατίθεται στὸ τέλος τοῦ βιβλίου· µεταξὺ αὐτῶν καὶ ἡ διόρθωσι τοῦ µυστηριώδους Mohilew στὸ ἐδάφιο τοῦ Jakob Fallmerayer.