Απαντήσεις

Η επιστροφή στο νόημα του Φρόυντ δεν έχει την έννοια μιας επιστροφής στον Καρτέσιο. Το cogito είναι ένα κακό όνειρο, η ψυχαναλυτική εμπειρία, μια εξερεύνηση που επιφέρει στην αντίληψή μας για τον άνθρωπο αυτό που ο Φρόυντ ονομάζει ναρκισσιστική πληγή. Γιατί αυτό το ομιλούν όν που το κατοικεί η γλώσσα, απ' την "κοσμολογική ταπείνωση" που του επιβάλλει η κοπερνικανή αντιστροφή μιας ναρκισσιστικής ψευδαίσθησης, βλέπει να γεννιέται η ελπίδα μιας καινούργιας ενότητας. Μη όντας πια αφέντης του κόσμου - με πόση αυταρέσκεια κάνει πως το δέχεται! - το ομιλούν όν ξυπνώντας από έναν εφιάλτη του, και το cogito δεν είναι τίποτε άλλο απ' αυτή την απόπειρα πλήρωσης της αρχέγονης έλλειψης του υποκειμένου, μια απόπειρα που λέγεται ψυχολογία. "Το εγώ δεν είναι πια αφέντης στο ίδιο του το σπίτι", κράζει ο Φρόυντ, υπογραμμίζοντας πως την πρώτη ταπείνωση τη διαδέχεται η μεγάλη "ψυχολογική πληγή". [...] (από το εισαγωγικό σημείωμα του μεταφραστή)