
Το 1976 εκδίδεται το πρώτο της μυθιστόρημα, Patternmaster, με το oποίο εγκαινιάζει τη σειρά μυθιστορημάτων Patternist. Το Εξ αίματος (Kindred, 1979), το μοναδικό της έργο που δεν ανήκει στη λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας, συνδυάζει το ιστορικό μυθιστόρημα και το φανταστικό στοιχείο με μοναδικό τρόπο. Παραμένει δημοφιλές και σήμερα διδάσκεται σε κολέγια και πανεπιστήμια. Στη δεκαετία του ’80 εξέδωσε την τριλογία επιστημονικής φαντασίας Xenogenesis και συνέχισε στη δεκαετία του ’90 με τη δυστοπική σειρά Earthseed, που σημείωσε εμπορική επιτυχία πολλά χρόνια μετά (λίστα ευπώλητων New York Times για το 2020)
λόγω του προφητικού χαρακτήρα της.
Η Οκτάβια Ε. Μπάτλερ υπήρξε πρωτοπόρος, τόσο ως γυναίκα αφροαμερικανή, στον ανδροκρατούμενο τότε χώρο της επιστημονικής φαντασίας, όσο λόγω των θεμάτων που προσέγγισε μέσω των βιβλίων της όπως το φύλο, η φυλετική καταγωγή, η εξουσία. Η Μπάτλερ προσέγγισε κριτικά τα ιεραρχικά μοντέλα σκέψης που για αυτήν αποτελούν τη ρίζα κάθε μορφής ρατσισμού, σεξισμού, εθνικισμού ή ταξικών διακρίσεων.
Πήρε πολλές διακρίσεις για το έργο της, μεταξύ των οποίων και τα σημαντικά βραβεία Hugo και Nebula, το δε 1995 έλαβε την υποτροφία του ιδρύματος MacArthur, που για πρώτη φορά απονεμήθηκε σε συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της η Μπάτλερ αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας κι έτσι κατάφερε να ολοκληρώσει μόνο ένα, το τελευταίο της, μυθιστόρημα (Fledgling, 2005).
Πέθανε το 2006, μόλις 58 ετών, στην κατοικία της στο Σιάτλ.